De Peperbus
type
restauratie
onderzoek
programma
monument
locatie
Gent
opdrachtgever
Stad Gent
status
voltooid
fotografie
FC Lama
De wachttoren de Peperbus is een van de weinige restanten van de gebastionneerde zestiende- eeuwse Gentse stadsomwalling. De wachttoren zelf dateert pas van 1658-59, het moment waarop het Sint-Pietersdorp met een bijkomende muur en twee wachttorens versterkt werd. De Peperbus, wat verscholen tussen weelderige platanen van de Isabellakaai aan de rechter Scheldeoever, geniet sinds 12 januari 1987 een beschermd statuut als monument.
​
De Peperbus had sterk te lijden gehad onder de tand des tijds. De natuurstenen torenschacht vertoonde reeds meerdere jaren grote scheuren en barsten. Uit de langdurige en nauwgezette opvolging van de scheurvorming bleek dat de toestand in sneltempo verslechterde.
​
Uit visuele vaststellingen werd afgeleid dat:
-
Sommige delen natuursteen sterk verweerd waren. De scheuren en barsten situeerden zich vooral langs de noordwestzijde van de schacht. Dit is de zijde die, onder andere door de omringende bomen, nauwelijks zon kreeg en waar de natuursteen en de voegen het langst vochtig bleven.
-
De meeste voegen uitgevoerd waren met een harde cementgebonden mortel.
-
De toren ongeveer 40cm overhelde.
-
Er op verschillende plaatsten sterk roestige en volledig gedegradeerde ankers zaten.
Op basis van dit laatste punt rees het vermoeden dat de toren in zijn geheel met ringen verankerd was en de natuursteenblokken telkens via ankers aan elkaar bevestigd waren. Er volgde dan ook een onderzoek naar de algemene verankering van de toren waarbij zowel de binnenzijde van de toren als de kern van de materialen in kaart gebracht werden. De resultaten vormden de basis voor de bepaling van de restauratieopties.
​
De eigenlijke restauratie startte met het steen voor steen afbreken en nummeren van de torenschacht. De sterkst verweerde en zwaar beschadigdste stenen werden hersteld of vervangen door nieuwe
​
exemplaren van hetzelfde materiaal. De beslissing viel om bij de heropbouw de helling van de toren, veroorzaakt door een zwakke ondergrond, te behouden. De helling was doorheen de jaren immers een vertrouwd kenmerk van het kleinschalige monument geworden. Geboorde ankerpunten in de bakstenen voet van de Peperbus stabiliseren het geheel en gaan verdere verzakking tegen.
